یادبگیریم

کودکان ما نخست جنبه ی گفتاری زبان را می آموزند و سپس با آموزش آگاهانه به اصول حاکم بر نظام الفبایی زبان پی می برند.

1.    ویژگی های خط فارسی:

خط فارسی دارای 32 حرف یا علامت یا شکل می باشد :

الف ـ ب ـ پ ـ ت ـ ث ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ ـ د ـ ذ ـ ر ـ ز ـ ژ ـ س ـ ش ـ ص ـ ض ـ ط ـ ظ ـ ع ـ غ ـ ف ـ ق ـ ک ـ گ ـ ل ـ م ـ ن ـ و ـ ه ـ ی ـ   ّ/ء

2.     زبان فارسی دارای 29 واج (صدا) است.

3.     سه مصوّت کوتاه (اَ  اِ   اُ )

4.     سه مصوُت بلند (آ او ای )

5.     23 صامت (ب ـ پ ـ ت ـ ث ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ ـ د ـ ذ ـ ر ـ ز ـ ژ ـ س ـ ش ـ ص ـ ض ـ ط ـ ظ ـ ع ـ غ ـ ف ـ ق ـ ک ـ گ ـ ل ـ م ـ ن ـ و ـ ه ـ ی)

6.     حروفی که هر کدام فقط یک صدا دارند .( ب پ ج چ خ د ر ژ ش ف ک گ ل م ن )

7.     حروفی که چند شکل از آنها صدای یکسان دارند ( ت=ط ) ( ث=س=ص ) ( ح=ه ) (ذ=ز=ض=ظ ) ( غ=ق ) 5 گروه هستند.

8.     حروفی که برعکس ردیف 7 هستند ، هر یک از آنها در مقابل چند صدا قرار می گیرند:

این حروف عبارتند از(و ـ ه ـ ی )

الف. مثال برای « و »:  

گاو ـ ورزش ( صدای صامت « و » )

دود ـ گردو (صدای مصوت «او»)

خوش ـ خود (صدای مصوت «اُ»)

نو ـ جو (صدای مصوت «او»)

خویش ـ خواهش صدایی ندارد و خوانده نمی شود ، چون از استثنا ها ، (واو معدوله) هستند .

ب. مثال برای حرف « ه »:

در کلمات : مه ـ به به ـ کوه ـ ماه (صدای صامت « ه=ح » )

در کلمات : خانه ؛ نامه ، کوزه ، میوه ، (صدای مصوت «اِ»)

پ . مثال برای حرف « ی »:

در کلمات : سیب ـ قوری ـ سینی (صدای مصوت «ای»)

در کلمات : یک ـ سایه ـ چای (صدای صامت «ی»)

توضیح : هر بخش از کلمات همیشه دارای یک مصوت است و این موصت هم یا صدای اوّل و یا دوّمین صدای بخش است . مثال : اَنار ، سَبَد

·       نام گذاری مصوّت ها و صامت ها  در جدول حروف الفبای فارسی(نشانه ها ):

1.     نام گذاری مصوّت ها :

-       مصوت ها دو دسته هستند ، مصوت های بلند : «آ،او، ای» ، مصوّت های کوتاه: «اَ َ ، اِ ِ، اُ ُ »

الف. مصوت های دوشکلی: «اَ ـَ ، اُ ـُ ، آ ا ، او و»؛

-       مصوت «اَ» دارای دو شکل است ، «اَ» اول ، «ـَـ»غیر اول ، مثال : اَبر ـ دَریا.

-       مصوت «اُ» دارای دو شکل است، «اُ» اول ، «ــُـ» مثال : اُردک ، سُرخ

-       مصوت «آ» دارای دو شکل است، «آ» اول ؛ «ا» غیر اول ، مثال: آب . باران

-       مصوت «او» دارای دو شکل است ، «او» اول ، «و» غیر اول ، مثال : او ـ پارو

ب .مصوت های چهار شکلی(اِ ـِـ ـه ه ،ایـ یـ ی ای):

-       مصوت «اِ» دارای چهار شکل است:«اِ» اول ،«ــِـ» وسط «ـه» آخرین چسبان ، «ه» آخر تنها(غیر چسبان )

مثال : اِمروز  ، کِتاب ، خانه، میوه

-       مصوت «ای» دارای چهار شکل است : «ایـ» اول ، «یـ » وسط ، «ی» آخر و «ای» آخر تنها (غیر چسبان)

مانند : ایران ، سینی ، زری ، لانه ای

2.     نام گذاری صامت ها :

الف: صامت های يك شکلی(د ذ ر ز ژ ط ظ و) 8 تا ، که در هر جای کلمات بیایند به همین شکل نوشته می شوند .

ب: صامت های دو شکلی (بـ ب ، پـ پ ، تـ ت ، ثـ ث،چـ چ، حـ ح،خـ خ،سـ س ،شـ ش ، صـ ص ،ضـ ض،فـ ف،قـ ق،کـ ک،گـ گ، لـ ل ، مـ م ، نـ ن، یـ ی )20 تا ، که به صورت «آخر» و «غیر آخر » نام گذاری می شوند . اگر در آخر کلمه بیایند شکل «آخر» و اگر در وسط و یا غیر از آخر بیایند شکل «غیر آخر » نوشته می شوند.

پ:صامت های چهار شکلی(عـ ـعـ ـع ع، غـ ـغـ ـغ غ،هـ ـهـ ـه ه) :

که موقع خواندن به صورت «غیر آخر» ، «وسط »،  «آخر چسبان» ، «آخر تنها»(غیر چسبان) می باشد.

«صامت های «ع ،غ» با مصوت ها صدا دار می شوند .

-       واژه ی «روش»: روش عبارت است از انتخاب راهی که بتواند ما را در کمترین مدّت با توجه به امکانات موجود به هدف معین برساند .

-       واژه فارسی: زبان رسمی کشور مان است زبان وسیله ای است برای تفهیم و تفاهم و ایجاد ارتباط.

-       لهجه: اختلافِ تلفظ کلمات در بین مردم مناطق یک کشور را لهجه می گویند .

-       گویش :  در هر زبانی در محدوده ی کاربُرد خودش ، گونه های مختلفی است . این اختلاف گونه را گویش می گویند.

3.     رشد :

رشد به مجموعه تغییرات جسمی روانی گفته می شود که در طول زندگی حاصل می شود .

انواع مختلف رشد :

1.     رشد هوش

2.     رشد عاطفی (بارزترین نشانه ی رشد  عاطفی ، آرامش خاطر و اعتماد و به نفس است)

3.     رشد جسمانی (سلامتِ حواس پنجگانه) خیلی مهم است .

رشد جسمانی :

1.     سلامتی حس بینایی (بزرگترین منبع اطلاعات است)83 %

2.     سلامتی شنوایی (لازمه ی سخن  گفتن شنیدن است ، شنیدن پیش نیاز است اگر نشنود لال است)11 %

3.     سلامتی بویایی(بوی خوش ـ بد)5/3%

4.     سلامتی حس لامسه(نرمی ـ زبری)5/1%

5.     سلامتی حس چشایی (مزه ها: شوری ، شیرین، تلخی، ترش)1%      ـــــــــــ

                                                                                      جمع       100 % 

حروف غُنه: نشانه های «ن»،«م» را دماغی یا خیشومی گویند.

یعنی وقتی این نشانه ها تلفّظ می کنیم ، صدایشان از دماغ می آید.

در کلمات نرمی ـ منبع ـ (دماغ خود را بگیریم احساس می شود.)

-       طول تارهای صوتی زنان  19 میلی متر است = صدا  زیر

-       طول تارهای صوتی مردان  24  میلی متر است = صدای بم

·       عوامل موثر در زبان آموزی :

1.     تجربه                  2. تفکر                             3. رشد

1)    تجربه : تجربه پایه و اساس یادگیری انسان است و 2 نوع است :

الف) تجربه ی مستقیم (دست اوّل)

ب)تجربه ی غیر مستقیم(دست دوّم)

- تجارب مستقیم ، از طریق دست زدن ، لمس کردن اشیا حاصل می شود.

دامنه تجارب مستقیم وسیع تر است .

    مثال : بچه در 2 هفتگی می شنود .

         بچه در 11 ماهگی سخن می گوید .

     بچّه در 8 ماهگی حرکت می کند .

-       تجارب غیر مستقیم : بوسیله ی دیگران تجربه شده ، ما آن را از طریق خواندن و شنیدن کسب می کنیم .

2)    تفکر:«حدیث : یک ساعت تفکر از 70 ساعت عبادت افضل است»

-       تفکر جدا از صحبت امکان ندارد.

یعنی:(وقتی صحبت می کنیم، فکر می کنیم و بر عکس وقتی فکر می کنیم، صحبت می کنیم).

پیاژه: تفکر بر زبان مقدّم است.

ویگوتسکی: زبان بر تفکر مقدّم است.«بر خلاف پیاژه»

لِنه برگ: پس از سنّ 18 ماهگی تا سن بلوغ اگر زبان تقویت نشود دیگر قابل علاج نیست.